Aanleiding
Ondanks dat er in 2019 een oproep is gedaan of horecagelegenheden en winkels in het centrum van Nijmegen hun toiletvoorzieningen vrij toegankelijk willen maken voor publiek met hoge nood, waar massaal positief op werd gereageerd, bleek dat er in tussentijd weinig vooruitgang werd geboekt. In november 2021 eindigde Nijmegen op plaats 128 in een ranglijst van meest toiletvriendelijke steden. Ondanks dat de positie op deze ranglijst niet alles over het aanbod of gebruik zegt is de lage positie wel een bevestiging van wat ons onderzoek naar de beschikbaarheid van toiletten in de binnenstad van Nijmegen ook aantoont: het kan en moet beter.
Resultaat
Er blijkt in Nijmegen geen structureel beleid noch actueel overzicht van alle toegankelijke toiletten in de binnenstad van Nijmegen. Onze inventarisatie toont aan dat er in de binnenstad van Nijmegen 23 openbare en opengestelde toiletvoorzieningen aanwezig zijn. Elf hiervan betreffen opengestelde toiletten, twaalf openbare, maar daarvan zijn er zes een urinoir. De vindbaarheid van de voorzieningen is slecht. De belangrijkste en meest bekende website en telefoonapp Hoge Nood, waar zowel landelijk als op lokaal niveau naar verwezen wordt, toont maar acht toiletten. Veel openbare toiletten, ook die in de openbare ruimte, worden niet weergegeven op Hoge Nood. Verwijzingen naar toegankelijke toiletten via andere kanalen of via bewegwijzering op straat ontbreken; het maakt de toiletten bijna onvindbaar.
Structureel beleid en eigenaarschap van het onderwerp ontbreekt. De gemeente verwacht te veel van horeca en bedrijven, ongeorganiseerd zullen zij echter niet tot een gezamenlijke aanpak komen. De gemeente zal, in het belang van continuïteit, resultaat, maar ook in het belang van een goede, gastvrije uitstraling en de positieve effecten op het gebied van citymarketing, zelf het initiatief moeten nemen richting een gecoördineerde aanpak.
Aanbevelingen
Aan de gestelde norm wordt overdag, voor het grootste deel van het centrum, voldaan. Een goede dekking in de westelijk deel van de binnenstad, de benedenstad en de Waalkade ontbreekt echter. Een aanvulling op het bestaande aanbod, met extra openbare toiletten in de openbare ruimte en meer opengestelde toiletten is dan ook gewenst. Uitbreiding op het aanbod gevonden moeten worden bij partners, organisaties, bedrijven en horeca in het centrum. Gewenste locaties worden actief benaderd; van hen wordt een actief deelnemende rol verwacht en het advies is om met deze partijen een convenant aan te gaan. Daarmee kan aanbod gecreëerd worden dat qua spreiding, bereikbaarheid, toegankelijkheid en voorzieningen, de ideale aanvulling vormt op een goed basisaanbod.
Aan de vindbaarheid kan en moet veel gebeuren. In het straatbeeld ontbreken herkenningspunten of bewegwijzering. De Hoge Nood app is niet afdoende, een soortgelijk lokaal kanaal ter promotie van de toiletten en de verbetering van de vindbaarheid is vereist, maar biedt ook kansen. Voldoende beschikbare en bereikbare toiletten dragen bij aan een inclusieve, gastvrije uitstraling van de stad en zal leiden tot meer bezoek en besteding bij horeca en winkeliers.
Vervolg
Samen met alle betrokken partijen gaan we navolging geven aan de aanbevelingen uit dit onderzoek.